Noddfa ar gyfer bywyd gwyllt

Clogwyni 120m o uchder gyda thraethau cudd, perffaith ar gyfer morloi yn yr hydref

Gwarchodfa RSPB

Ynys Dewi, Sir Benfro, Cymru

Mae Ynys Dewi sy’n warchodfa RSPB, yn ynys oddi ar benrhyn Dewi.

Mae llwybr 3 milltir a hanner o gwmpas yr ynys, all fod yn arw mewn mannau, ond dyma’r ffordd orau o weld yr ynys. O gopa Carn Ysgubor a Charn Llundain mae golygfeydd godidog o’r tir mawr i’r dwyrain, o Ynys Sgomer i’r de ac ar ddyddiau clir iawn, o Iwerddon i’r gorllewin.

Mae clogwyni gorllewinol yr ynys, sydd bron i 120m (400 troedfedd) o uchder mewn mannau, gyda’r uchaf yng Nghymru. Mae’r rhain yn gartref i gigfrain, hebogiaid tramor a bwncathod. Yn y gwanwyn, mae gwylogod, llursod, adar drycin y graig, gwylanod coesddu a mulfrain gwyrddion yn dod yma i nythu ac mae brain coesgoch hefyd yn magu ar y clogwyni gan chwilio am hafnau ac ogofâu i adeiladu eu nythod.

O ganol mis Gorffennaf fodd bynnag, mae’r clogwyni’n tawelu wrth i gywion y carfilod fynd allan i’r môr mawr ac mae’r sylw’n troi i’r traethau a’r ogofâu gan fod cannoedd ar gannoedd o forloi bychain yn cael eu geni ar Ynys Dewi bob hydref.

Mae rhostiroedd de’r ynys yn gyfuniad arbennig o rug, eithin a phlanhigion arfordirol. Dyma gynefin clochdar y cerrig, corhedydd y waun, y llinos a’r ehedydd.

Mae siop fechan ar yr ynys ac mae bwyd a diod ar gael.

Mae taith cwch o gwmpas yr ynys yn ffordd wych o weld yr ynys, gan gynnwys y clogwyni anferth yn y gorllewin a’r morloi bychain gwyn, blewog sydd ar y traethau ac yn yr ogofâu yn ystod yr hydref.

Sut y gyrraedd yno

Mae cychod yn gadael o St Justinians ar gyfer y daith fer i Ynys Dewi am 10yb a 12yp, ac yn dychwelyd am 4yp (o Ebrill 1af neu’r Pasg, pa bynnag un sydd gyntaf, hyd Hydref 31ain). Archebwch eich tocyn trwy Thousand Island Expeditions. Darllenwch gyfweliad â wardeniaid Ynys Dewi, Lisa a Greg, er mwyn  clywed hanes eu bywyd ar yr ynys sy’n gartref iddynt!